Tlen jest niezbędny do życia wszystkich organizmów. Jednocześnie zmiana jego stężenia w powietrzu może stanowić poważne zagrożenie. Skrajnym efektem takiej sytuacji jest śmierć. Do pomiaru stężenia tlenu służy tlenomierz.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie mogą być skutki niedoboru lub nadmiaru tlenu?
- Jak działa detektor tlenu?
- Gdzie stosuje się pomiar za pomocą tlenomierza?
Jakie mogą być skutki niedoboru lub nadmiaru tlenu?
Niedobór tlenu oznacza sytuację, w której procentowa zawartość tych gazów w powietrzu spada poniżej 21%. Może być to efektem usunięcia lub dodania innych gazów. Spadek poniżej 15% prowadzi do gwałtownego osłabienia funkcji fizjologicznych i umysłowych. Obniżenie stężenia tlenu do ok. 10% może skutkować utratą przytomności. Przy poziomie 8% następuje śmierć przez uduszenie. Oczywiście zmiana stężenia tlenu może mieć inny wpływ na różne grupy ludzi.
Jeśli niedobór tlenu jest spowodowany wyparciem go przez inne toksyczne lub palne gazy, to wzrasta ryzyko związane z właściwościami toksycznymi tych gazów. Nawet niewielkie stężenie niektórych gazów palnych w powietrzu znacząco podnosi ryzyko pożaru lub wybuchu. Dlatego w środowisku, gdzie mogą występować niedobory tlenu, konieczne jest systematyczne monitorowanie jego stężenia przy użyciu tlenomierza.
Szkodliwy może być również nadmiar tlenu w powietrzu. Taka sytuacja stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa ludzi. Wzrost stężenia w pierwszej fazie powoduje lepsze samopoczucie. Z czasem jednak erytrocyty znajdujące się we krwi nie nadążają z rozprowadzaniem tlenu do komórek organizmu. Dochodzi wtedy do niebezpiecznego nadciśnienia. W efekcie wzrasta ryzyko kwasicy i zwiększa się ilość szkodliwych wolnych rodników. Jednocześnie wzrost stężenia tlenu powyżej 23% powoduje zagrożenie wybuchem lub pożarem.
Jak działa detektor tlenu?
Do monitorowania stężenia tlenu wykorzystywane są tlenomierze. Detektor tlenu pozwala przeprowadzić procentowy pomiar stężenia tlenu w powietrzu. Prawidłowy poziom gazu powinien wynosić 21%. Urządzenie informuje użytkownika o przekroczeniu dopuszczalnych norm za pomocą sygnałów dźwiękowych i wizualnych. Alarm zostaje aktywowany w momencie, gdy stężenie spadnie poniżej 19% lub przekroczy 23%. Standardowy zakres pomiarowy detektora tlenu to 0-25% v/v (objętościowo). Progi alarmowe tlenomierza mogą różnić się w zależności od przeznaczenia danego pomieszczenia.
Tlenomierz jest wyposażony w sensor elektrochemiczny. Działa on na zasadzie reakcji chemicznej gazów z elektrolitem, w którym zanurzone są elektrody sensora. W wyniku reakcji chemicznej na elektrodach powstaje potencjał, który umożliwia pomiar gazu. Tlenomierze wyposażone w sensory elektrochemiczne charakteryzują się liniowością pomiaru oraz wysoką selektywnością. Jednocześnie są bardzo wrażliwe na przekroczenie zakresu.
Tlenomierz może być częścią większego systemu detekcji gazów lub samodzielnym czujnikiem. W sytuacji, gdy zadaniem miernika jest ochrona osób przebywających w danym pomieszczeniu, czujnik montuje się zazwyczaj na wysokości głowy. Dzięki temu może on w porę ostrzec pracowników. Dlatego tak ważna jest kontrola czy detektor działa poprawnie. W przypadku wielopoziomowych pomieszczeń (przepompownia) zalecany jest montaż detektora tlenu na każdym poziomie. W obiektach magazynujących tlen lub wyposażonych w instalację tlenową należy wytypować miejsca potencjalnego rozszczelnienia instalacji i zamontować tam detektor tlenu.
Gdzie stosuje się pomiar za pomocą tlenomierza?
Detektory tlenu są wykorzystywane w wielu obiektach. Najczęściej stężenie O2 jest mierzone ze względu na jego ubytek spowodowany wyparciem przez inne gazy lub substancje. W wielu obiektach tlen jest wykorzystywany w procesach technologicznych lub medycznych. Wyciek tlenu z tego typu instalacji stwarza poważne zagrożenie pożarowe.
Pomiar stężenia gazu jest najczęściej wykonywany w:
- Zakładach przemysłowych i obiektach produkcyjnych,
- biogazowniach,
- oczyszczalniach ścieków,
- szpitalach i magazynach tlenu,
- browarnictwie,
- rolnictwie i przemyśle spożywczym,
- laboratoriach.
Detektory gazów stanowią ważny element systemu bezpieczeństwa w wielu firmach. Dlatego zachęcamy do zapoznania się z pełnym asortymentem mierników dostępnych w sklepie Safe Tech.